De laatste dag

Na alle voorbereidingen van gisteren moesten we alleen nog het huisje stofzuigen en de auto laden. Toen ik met de honden terugkwam was Irma aan het stofzuigen en legde ik de honden bij de auto, zodat het werk van de hondentante goed te zien bleef. We namen de tijd voor een rustig ontbijtje en ik ging de kippen voeren. Eén dame had een ei gelegd, en dat heb ik laten liggen. Maar goed dat de honden het niet wisten!
Na het ontbijt hebben we de auto geladen en we reden richting West. We wilden nog even langs de schapenboerderij om een kaasje te kopen, maar zij hebben net deze week vakantie!
Volgende stop was bij de bakker voor pondkoek. Dat bracht ons tot aan de voet van de Brandaris.
Dan maar een harinkje voor op de boot. Er staan in de haven van West twee haringtentjes, en eentje was nu gesloten. Bij de andere was het druk! Je kreeg er bijna een Hollands gevoel bij. Het lukte precies op tijd om de haring te halen en we gingen in de rij staan van de boot. De man herkende Irma en deze keer liep alles gesmeerd en kwamen we goed boven. Wel was het nog even een punt hoe we boven in de veerboot kwamen. De lift kan alleen door personeel bediend worden. Nadat ik via de hufterintercom (is blèren) had duidelijk gemaakt dat we met de lift naar boven moesten liep verder alles op rolletjes.
We verlieten de haven van Terschelling en heel langzaam verdween het eiland uit het zicht. Heel langzaam omdat je een soort bergpas-slingervaarroute hebt vanwege de zandbanken. Het woord wad komt van het Latijnse woord vadum, dat "doorwaadbare plaats" betekent. Typerend voor de Waddenzee zijn de tijdens eb droogvallende zandplaten, gescheiden door meer of minder diepe geulen. Langs de kust vinden we meestal een modderige strook slik. Met iedere vloed wordt het zoute water van de Noordzee door de zeegaten tussen de Waddeneilanden de wadden opgestuwd.
De Waddenzee vormt een belangrijk leefgebied voor vele vogelsoorten. Meeuwen, sterns, steltlopers, lepelaars, eenden en ganzen vinden er hun voedsel als ze doortrekken, overwinteren of broeden op de Waddeneilanden. Droogvallende wadplaten hebben een rijk bodemleven, dat voor deze vogels een belangrijke voedselbron is.
In de Waddenzee komen twee soorten zeehonden voor, de gewone zeehond en de grijze zeehond. Het grootste deel van de Nederlandse Waddenzee is beschermd natuurmonument en is door de Unesco aangewezen als Biosfeerreservaat.
De mariene fauna is divers en rijk aan allerlei soorten algen en wieren (diatomeeën, groenwieren, bruinwieren, roodwieren en de bacterieachtige blauwwieren), aan wormen, schelpdieren, schaaldieren (krabben, garnalen, kreeften) en vissen; het is daarnaast een voedselgebied voor vogels en zeehonden en een kraamkamer voor garnalen en vis uit de Noordzee.
De zgn. waadvogels zoeken voedsel op het wad bij eb en bij vloed rusten ze op hoger gelegen stranden, duinen en andere “hoogwatervluchtplaatsen”. Zeehonden rusten bij eb uit op zandbanken en stranden, en foerageren vooral bij vloed.
De klippers vaarden weer over de zelfde slingerroute, en weer genoten we van de mooie schepen.
Nu was het tijd voor de haring! We zouden wel even laten zien dat dit gebied ook uitstekend kan dienen als fourageerplek voor mens en hond!
Een belangrijke plek waar vogels en zeehonden leven is Griend. In de Middeleeuwen was het eiland bewoond en bevond zich er een ommuurde nederzetting met de naam Stedeke Grint of Gryn met een klooster. Als gevolg van de voortdurende kustafslag werd Griend steeds kleiner. De nederzetting verdween door de Sint-Luciavloed in 1287. Griend werd sindsdien tot in de achttiende eeuw bewoond door enkele veehouders, die hun woonsteden op kunstmatig opgeworpen terpen hadden gebouwd.
Rond 1800 was Griend nog 25 hectare groot, maar het eiland verplaatste zich in zuidoostelijke richting met een snelheid van 7 meter per jaar. De bewoners hadden het eiland inmiddels verlaten. Het eiland werd vanaf dat moment gebruikt door bewoners van Terschelling als weidegebied voor schapen en voor de winning van hooi. Ook werden de eieren van meeuwen en sterns geraapt voor de consumptie. De Vereniging Natuurmonumenten kocht het recht op het maaien van gras in 1916 af, en probeerde door het bewaken van de vogelkolonies het rapen van eieren tegen te gaan. De afslag van het eiland raakte na de aanleg van de Afsluitdijk in een stroomversnelling. Het huidige eiland Griend ligt niet op de locatie van het eiland dat in de Middeleeuwen bewoond was, maar iets verder naar het zuidoosten. Het eiland is onbewoond en onbebouwd op een vogelwachtershuis na, dat een groot gedeelte van het jaar wordt gebruikt als onderdak voor vogelwachters en natuuronderzoekers. Griend is niet voor het publiek toegankelijk.
Doordat Griend niet door dijken wordt beschermd 'wandelt' het langzaam in oostelijke richting. Om het eiland voor de ondergang te redden zijn er in de loop der jaren maatregelen genomen om het te beschermen. Langs de zuidrand werden enkele strekdammen aangelegd. Rond 1988 werd het eiland verstevigd door de aanleg van een lage zanddijk langs de noordzijde. Sindsdien is het proces van afkalving omgezet in een proces van aangroei.
Op 13 oktober 2004 lanceerde ingenieursbureau Oranjewoud een plan om de zandplaat Griend tussen Harlingen en Terschelling tot een waddeneiland om te bouwen. Dat eiland zou in de eerste plaats de natuur in de Waddenzee moeten versterken. In navolging daarvan zouden natuurliefhebbers het eiland kunnen bezoeken om bijvoorbeeld vogels te spotten.
Op Griend komt de grootste kolonie van de grote stern van West-Europa voor. Jaarlijks broeden ruim 10.000 paren van deze soort op het eilandje. Daarnaast broeden op Griend onder meer de visdief, Noordse stern, eidereend, bergeend, scholekster, tureluur, kokmeeuw, stormmeeuw, kleine mantelmeeuw, zilvermeeuw, grote mantelmeeuw en incidenteel zwartkopmeeuw en velduil. Tijdens de aanleg van de zanddijk is het eiland gekoloniseerd door de bosmuis. Griend wordt beheerd door de Vereniging Natuurmonumenten.
Tora was nog erg timide en toonde veel respect voor Hiko. De pijnstiller deed zijn werk goed en ze liep al veel minder kreupel.
In Harlingen reden we de boot af en vlot ging de reis richting Houten. Irma bleef nog gezellig meeëten (rode kool met rijst en hachee) en daarna scheidden onze wegen.
Het is een enorm gezellige week geweest!