Van de Uithof naar Overvecht

Vandaag was ik vrij, dus had ik een flinke wandeling gepland met de honden. Was ik vrij? Ja, want op het laatste nippertje moest ik het avondspreekuur draaien omdat er een collega was uitgevallen. Ook moest er van een patiëntje op de praktijk, een hondje, ontlasting worden onderzocht op de Uithof en dat het liefst zo snel mogelijk. Ik maakte dus van de nood een deugd: met de poep van de zieke hond (niet de mijne) ging ik naar het laboratorium van de universiteitskliniek voor gezelschapsdieren op de Uithof om vervolgens van de Uithof naar Overvecht te lopen. Het was heerlijk wandelweer en we namen grotendeels de route van het waterliniepad.
Op de Cambridgelaan staan kleurige boxen op elkaar gestapeld. Het zijn containerwoningen en onderdeel van een afgerond project om het kamertekort in de studentenstad Utrecht aan te pakken. Deze containerwoningen zijn echter in opzet een tijdelijke oplossing. Het oorspronkelijke plan is om deze containerwoningen over maximaal vijf jaar weer af te breken. Tegen die tijd moeten andere projecten in Utrecht gerealiseerd zijn. We zullen zien of dat echt zo gaat gebeuren…
De woningen zijn eenpersoonskamers en ongeveer 10m2 groot. Behalve de badkamer zijn er geen gezamenlijke ruimtes. Dus: op je kamer moet je studeren, koken en slapen. Het is net kamperen maar dan anders!
Tora ging op de middenberm tussen de studentenflats en universiteitsgebouwen ineens zitten draaien op een mooi geschoren grasveldje. Ze draaide en draaide, en ging naar een ander plekje waar ze weer draaide. Na veel vijven en zessen poepte ze en opgelucht liep ze naar me toe. Ik was er minder blij mee: de middenberm was flink verhoogd en om het poepje op te ruimen vergde enige acrobatiek. Het lukte en we namen de bus naar het provinciehuis waar de wandeling echt begon.
Vanaf het provinciehuis gaat een pad de tuin in en dan kom je in een verrassend stukje Utrecht dat ik niet kende. Het is het park Bloeyendael, dat in de voormalige Johannapolder ten oosten van Utrecht ligt. In de winter van 1975/1976 is het door de gemeente Utrecht aangelegd, circa 8 hectare groot, en heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een fraai natuurgebied. In de vele waterpartijen zitten kikkers,vissen en ook de ringslang kun je in het park zien. Het park is omzoomd door een groot aantal wallen die zijn beplant met inlandse besdragende bomen en struiken, wat veel vogels aantrekt. Zelfs zeldzame vogels als de ijsvogel en de nachtegaal komen in het park voor. Ik heb ze niet gezien, maar dat zegt natuurlijk ook niet alles! In de zomer nestelen de vogels er en in najaar en winter is het een belangrijk voedselgebied voor vogels van buiten de stad. Diverse zeldzame planten kunnen er worden aangetroffen. Nu bloeiden de sneeuwklokjes rijkelijk!
Sinds februari 2010 wordt onder de naam 'Park Bloeyendael' geadverteerd met luxe koopwoningen op het voormalige Hessing terrein aan de Biltsestraatweg . Dit terrein ligt 1 km oostelijk van het feitelijke Park Bloeyendael. Zonder enige vorm van overleg is de naam van Park Bloeyendael overgenomen voor het woningbouw project, wat (begrijpelijk) meteen na de wervingscampagne tot flinke misverstanden heeft geleid. Het Park Bloeyendael is als vanouds voor iedereen toegankelijk voor wandelingen en om van de natuur te genieten, maar had geen bestemming voor woningbouw.
De planning is nu om er een soort van vestingachtige woonwijk neer te zetten met hele dure huizen, slotgracht er omheen en portier bij de ingang om ongewenste indringers buiten te houden. In Amerika zijn dit soort van “gated communities” al gesignaleerd, maar nu komt er dus ook eentje in Utrecht. Gelukkig was ik nog op tijd om door het park te wandelen voordat de grond bouwrijp wordt gemaakt en de eerste heimachines komen.

Via camping “De Berekuil” kwamen we langs fort De Bilt, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog nog werd gebruikt als executieplaats. Honderdveertig mensen, voornamelijk uit het verzet, zijn hier geëxecuteerd. Direct na de Tweede Wereldoorlog deed het Fort enkele jaren dienst als gevangenkamp voor NSB’ers en collaborateurs. Tegenwoordig is het een centrum voor vredeseducatie, een plek voor tolerantie en tegen ontrecht. Er is een tentoonstelling ingericht in de voormalige bomvrije kazerne over vooroordelen, het zondebokverschijnsel en het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en in het heden; een mooie vredige bestemming voor een gebouw dat voorheen door militairen werd gebruikt.
We liepen onder de snelweg A 27 door en over een fietspad liepen we richting fort Voordorp, dat in 1869-1870 werd aangelegd. Het fort lag te midden van de inundaties en verdedigde de nabijgelegen inundatiesluizen en duikers en kon flankerend vuur uitbrengen op de spoorlijn Utrecht-Amersfoort. Samen met de forten van de ‘tweede kring’ rond de stad Utrecht vergrootte het de afstand tussen mogelijke vijandelijke aanvalsbatterijen en Utrecht. Het complex bestaat uit een onregelmatige vierhoek met bomvrije kazerne, remise en schuilplaatsen. Eind jaren ’90 is fort Voordorp gerenoveerd en nu in gebruik als congrescentrum.
We kwamen geen mens tegen.
Op de Voordorpsedijk was bij ieder huis één of meerdere grote blaffende honden in de tuin. Op een labrador na bleef echter alles op eigen terrein en konden we ongestoord onze weg vervolgen richting fort Blauwkapel. Eerst kwamen we nog bij een ongelijkvloers spoorwegkruispunt. Ik weet niet of het uniek is in Nederland, maar ik denk dat het gelijkvloerse spoorwegkruispunt dat hier vroeger lag wel uniek was…
Het fort Blauwkapel is één van de grootste forten van de Waterlinie en werd rondom een bestaand dorpje aangelegd. Het fort ontleent zijn naam aan de kapel van dit dorp. Het huidige fort werd op de plaats van oude versterkingen uit de 18e eeuw gebouwd en dateert uit 1818-1821. Het heeft een vierhoekige grondvorm met in elke hoek een bastion. Aan de noordoostkant, waar de vijand verwacht werd, bevonden zich oorspronkelijk twee verdedigingseilanden in de gracht: ravelijnen. Aan de stadskant bevindt zich een verdedigingswerk dat als laatste toevluchtsoord dient van de verdedigers (reduit) in het fort. Het fort bestond oorspronkelijk uit aarden wallen die beplant waren. Later werden hier militaire gebouwen aan toegevoegd, zoals een bomvrij reduit.
Tussen de spoorlijn en de Albrecht Thaerlaan werd een brede anti-tankgracht gegraven. Er werden anti-tankversperringen (zogenaamde ‘asperges’ bij in- en uitgang van het fort) geplaatst en er werden groepsschuilplaatsen van gewapend beton gebouwd die in de volksmond ‘bunkers’ werden genoemd.
De beplanting bestond uit els, es, iep en wilg die werden gebruikt voor brandhout en om er afrasteringen van te maken. Meidoorns dienden als natuurlijk prikkeldraad. Grote bomen als eik en kastanje moesten de vijand vanuit de verte de indruk geven dat er sprake was van een natuurlijk onderdeel van het landschap.
Tussen september 1944 en de bevrijding hebben de geallieerden herhaaldelijk geprobeerd het voor de Duitsers belangrijke spoorwegkruispunt bij Blauwkapel te bombarderen. Noch het fort, noch het kruispunt werden echter geraakt.
Tora vond het op het mooie pad langs het fort Blauwkapel hoog tijd om eens lekker te gaan klieren. Hiko begon een beetje moe te worden en had er helemaal geen zin in. Hij maakte dit haar kort maar krachtig duidelijk en haar praatjes waren meteen over.
Nu liepen we de flatwijk Overvecht binnen, gebouwd in de tijd dat ik net boven de rand van mijn luier uitkeek. Het is een typische naoorlogse hoogbouwwijk, en niet echt een spannende omgeving om te wonen (hoewel je vanuit de hogere verdiepingen op de flats een prachtig uitzicht kunt hebben). De gemeente heeft zijn best gedaan om de wijk groen te houden. In de beginjaren was Overvecht een nieuwbouwwijk met voornamelijk autochtone inwoners, eind twintigste eeuw veranderde het in een multiculturele stadswijk.
Keurig op tijd was ik op mijn werk en zette de honden op hun plek, voerde ze en nog een kauwding toe. Zij konden nu lekker slapen en ik kon aan het werk!