Bayreuth en Falkenberg

We hebben een pup, we hebben een pup! Desondanks hadden we goed geslapen en ik denk in Vleuten bij Shinju en de pups dat er ook wel lekker geslapen is na de nachtdienst vorige nacht! Wat heeft Shinju het mooi gedaan!
Weer was ik natgeregend met Hiko vanmorgen. Toen we terugkwamen van de wandeling klopte ik tegen het slaapkamerraam van Harry of hij me door de deur wilde laten. De deur namelijk had een kiep-kantelsluiting en kon alleen van binnenuit bediend worden. Har snapte er niets van in zijn halfslaap. Na enige overredingskracht van mij viel het muntje en konden Hiko met zijn natte poten en ik het huisje in.
We hoefden dan niet om te lopen via de voordeur en dan met natte poten het halve huis door...
Vandaag zouden we naar Bayreuth gaan, de stad van Wagner. De binnenstad beloofde ook veel moois en dus reden we na een ontbijt (nu kreeg ik wel een broodje door mijn keel!) richting westen.
We passeerden een stel dorpen, en het was nog steeds grijs weer. Wel waaide het gelukkig minder, na een stormachtige week.
In de 17e eeuw werd in de Maximilianstrasse het Altes Schloss als residentie voor de markgraven gebouwd. Een eeuw later werd de slotkerk er aan toegevoegd. Hier was een orgelconcert. Na wat vijven en zessen hadden we de plek van het concert gevonden en we vleiden ons neer op de kerkbanken. Het viel mee: er waren kussens op (hoewel de haakjes voor de ophangkussentjes nog in de rugleuning van de banken zaten ;-) ) en ook de zithoek was best te doen. Maar ja, die organist… Die hadden ze blijkbaar achter een dorpsorgel vandaan gepeuterd. Ik had de indruk dat hij het orgel hier niet kende en hij had een paar merkwaardige registraties.
De Italiaan Pedrozzi decoreerde de kapel met rococo stucwerk. Dus keken we naar dikke barokke engeltjes tot de organist was uitgerommeld.
Markgravin Wilhelmine, die veel heeft bijgedragen aan de verfraaiing van Bayreuth, ligt hier samen met haar man begraven achter in de kerk.
Dankzij die markgravin Wilhelmine, de zuster van Frederik de Grote, groeide Bayreuth al 250 jaar geleden uit tot een bruisende metropool van kunst en cultuur. Het Markgräfliche Opernhaus geldt als een van de mooiste nog behouden gebleven baroktheaters van Europa.
Het werd in opdracht van de markgravin Wilhelmine ontworpen door een van de beroemdste theaterbouwers, de uit Bologna stammende Giuseppe Galli Bibiena en zijn zoon Carlo. Met een diepte van 27 meter was het toneel van het operahuis nog in 1871 het grootste in Duitsland – een superlatief dat ook de aandacht trok van Richard Wagner.
In Bayreuth zijn prachtige kastelen, het park Eremitage met sprookjesachtige grotten en fonteinen (die in de winter afgedekt zijn), het Festspielhaus met zijn unieke akoestiek en 22 interessante musea wachten op de bezoekers.
's Zomers tijdens de Festspiele lopen de mannen in smoking en de vrouwen in galajurken, velen met een kussentje onder de arm. Vanwege de akoestiek zijn de stoelen namelijk niet gestoffeerd.

Wagner is onlosmakelijk verbonden aan Bayreuth. Hij componeerde als belangrijkste werken een aantal opera's die hij zelf liever als muziekdrama's aanduidde en waarvoor hij ook zelf de teksten (libretti) schreef. (Ook op letterkundig gebied was hij actief.) Hij streefde naar een ideale vereniging van woord, muziek en toneelspel, het z.g. 'Gesamtkunstwerk'; op den duur ontstonden daaruit zijn grootse muziekdrama's die uiteindelijk in een apart hiervoor gebouwd theater werden (en worden) opgevoerd in de Beierse stad Bayreuth.
Wagner beperkte zich niet tot componeren, hij zat ook in de politiek en had een scherp oog voor zijn eigenbelang; hij was jaloers op zijn collega-componisten die het allemaal (en naar zijn mening onterecht) makkelijker voor elkaar kregen. Hij ageerde sterk tegen Joden en heeft een lang antisemitisch artikel Das Judenthum in der Musik (1850) geschreven. Anders dan zijn operateksten zijn zijn politieke geschriften nauwelijks leesbaar.
Wagner had grote invloed op koning Lodewijk II van Beieren, die hem in de loop der jaren (tot zorg van zijn ministers) veel geld ter beschikking heeft gesteld om zijn idealen te verwezenlijken. Dat ook Adolf Hitler een groot fan van hem was die bij zijn nazaten in de eerste helft van de 20e eeuw kind aan huis was ('Oom Wolf' voor kleinzonen Wieland en Wolfgang), kan de meester echter niet worden aangerekend. Echter het bekende feit dat hij tegen de Joden ageerde vond Hitler natuurlijk wel mooi in zijn straatje passen.
Wagners kleinzonen hebben overigens hun eigen moeder, Winifred, uit hun huis verbannen, omdat die tot ver na WO II lovend over de Führer bleef spreken.
Wagners homoseksuele zoon Siegfried is minder geslaagd als componist en dirigent, en wordt zo rond zijn veertigste door zijn vader onder druk gezet om te trouwen en voor nageslacht te zorgen. Het meisje dat ze voor hem op het oog hebben is de 17-jarige Winifred, een arm weeskind van goede afkomst. Winifred en Siegfried trouwen en zetten vier kinderen op de wereld. In 1930 overlijdt Siegfried en bepaalt hij in zijn testament dat Winifred het Bayreuth festival gaat leiden. Zij is een hartstochtelijk muziekliefhebber én was een goede vriendin van Adolf Hitler, die ook van Wagners muziek en gedachtegoed houdt. Hitler was bij de familie Wagner kind aan huis, en werd met name door de oudste zoon Wieland als een surrogaatvader beschouwd, hun relatie was hecht.
Wagner, als persoon en als musicus, blijft onderwerp van controverse en emotionele discussies; verafgoding en volstrekte verwerping komen allebei veel voor. Zijn betekenis als componist en muzikaal vernieuwer staat echter buiten kijf. Het zou alleen makkelijker zijn hem te bewonderen als hij als mens een plezieriger karakter had gehad. Er is een keur aan literatuur over Wagner beschikbaar die deze controverse breed of niet uitmeet.
De Bayreuther Festspiele zijn onder Wagnerliefhebbers wereldberoemd. Nog steeds bestiert Wolfgang Wagner als een monarch het festival. Hij en zijn vrouw zaten tot voor kort samen als een spin in het gigantische festivalweb en alle draadjes kwamen bij hen samen. Wolfgang Wagner is de kleinzoon van Richard Wagner en wordt over twee weken 88. Hij is voor het leven benoemd en heeft aangegeven beslist niet van zijn plek af te willen. Toch wordt over zijn opvolging al een tijd gespeculeerd, zeker nadat zijn vrouw Gudrun eind november 2007 is overleden . Zijn dochters en hun nicht hebben veelvuldig aangegeven dat ze wel willen. De Richard-Wagner-Stiftungsrat, waarin ook Wolfgang Wagner zelf zit, beslist in de herfst 2008 wie de opvolger wordt.
De Duitse orkestleider Christian Thielemann en de achterkleindochter van Richard Wagner, Katharina Wagner, willen zich kandidaat stellen in 2008 om gezamenlijk het prestigieuze Festival van Bayreuth te gaan leiden. Katharina Wagner (29) is de dochter van de 87-jarige Wolfgang Wagner, de "directeur voor het leven" van het festival. De opvolging van Wolfgang Wagner is al meer dan tien jaar het voorwerp van een bitse familievete tussen erfgenamen.
Kortom: je zou er gemakkelijk een soapserie mee kunnen vullen met heel veel afleveringen…

Verlost van de Wagnervetes liepen we door de brede Maximilianstrasse. Het is een voetgangerszone waar in het plein dat door het Altes Schloss werd omzoomd de afdeling eet- en zuip van de kerstmarkt was neergezet.
Iets verderop was de rest van de kerstmarkt, compleet met draaimolen, een blèrende man in een microfoon die wat over een prijsvraag en lotenverkoop in de rondte strooide.
Het was gezellig druk, echt zo’n weekenddag dat mensen even lekker de stad in gingen.
Op de terugweg zagen we een Mittelalterliche Weihnachtsmarkt aangekondigd op borden aan de kant van de weg. Falkenberg was een prachtig dorp gedomineerd door een kasteel dat op een rots is gebouwd. Ze hadden mensen in middeleeuwse kleding tot malienkolders aan toe en ook de waar was met een stempel op die tijd: pottenbakkers, koek, ridderspullen, geweven kleden, enz. Ook liep er een trio oude muziek te spelen en liep al toeterend tussen de bezoekers door.
Na alle heerlijke geuren reden we terug naar het huisje waar Hiko een welverdiende wandeling kreeg met daarna een bak brokken. Ons prakkie bestond uit spaghetti met tonijn, tomaat, groenten en een komkommersla.
Nog even bijkomen van de dag en na een rondje met het hondje gleden we ons bed weer in!