Workshop productinformatie

Veel mensen kennen Gore-Tex van naam. Maar wat is Gore-Tex nu precies? Het is een membraan dat gemaakt wordt van PTFE (polytetrafluoretheen), beter bekend als Teflon®. Dit is een polymeer van fluorcarbon volgens -(CF2-CF2)x- Het membraan is voorzien van poriën die kleiner zijn dan een waterdruppel, maar groot genoeg om waterdamp door te laten.
Het is dus wind- en waterdicht maar laat tegelijkertijd waterdamp door. Het Gore-Tex membraan heeft ruim 1,4 miljard microscopisch kleine poriën per vierkante centimeter. Deze poriën zijn 20.000 maal kleiner dan een druppel water, maar 700 maal groter dan een waterdampmolecuul. Het membraan is daarom van buiten af compleet waterdicht maar laat het transpiratievocht van binnenuit gewoon door. Om tegemoet te komen aan de specifieke eisen van elke toepassing heeft Gore verschillende membranen ontwikkeld. In elk kledingstuk wordt het meest geschikte membraan toegepast.
De Gore Windstopper geeft een totale blokkering van de wind, houdt je warmte vast, maar laat transpiratievocht gemakkelijk ontsnappen. Het is niet waterdicht, in tegenstelling tot het Gore-Tex materiaal.

Het lagensysteem van kleding
De onderkledinglaag zorgt voor de afvoer van transpiratievocht. Deze kleding wordt direct op de huid gedragen en bestaat uit niet-absorberende synthetische of halfsynthetische vezels.
De isolatielaag komt over de onderkleding en kan uit diverse isolerende vezels bestaan. Deze kleding voert het vocht af.
De beschermende laag wordt vaak outerwear genoemd en is van belang voor het comfort. Deze laag moet waterdicht zijn en tevens in staat zijn om het vocht af te voeren. Zo wordt voorkomen dat warmte verloren gaat. Bovendien moet de buitenlaag winddicht zijn om het verlies van convectiewarmte tegen te gaan. In deze buitenlaag is het Gore-Tex membraan aangebracht tussen buitenstof en voering. Om lekkage te voorkomen zijn alle naden voorzien van een tape die zorgt voor de afdichting.

We onderscheiden een aantal contructies die geschikt zijn voor toepassing in buitensport uitrusting.
Bij de 2-laags Gore-Tex Performance Sheel is het Gore-Tex membraan verbonden met de bovenstof. De aparte voering daaronder zorgt voor extra draagcomfort en veelzijdigheid.
Bij de 3-laags Performance Shells is het Gore-Tex membraan verbonden met de bovenstof en met de voeringstof. Voordeel is geen verschuiving van de lagen en dus minder slijtage en een grotere duurzaamheid.
In Gore-Tex Paclite Shells wordt een speciaal Gore-Tex membraan gebruikt met een beschermende oliewerende carbonlaag aan de binnenkant. Daarom is er geen aparte voeringstof nodig. Hierdoor zijn Paclite Shells heel licht en erg klein te verpakken.
Bij de Gore-Tex Soft Shell zit het Gore-Tex membraan stevig vast tussen de bovenstof een fleeceachtige voeringstof aan de binnenkant. Deze Soft Shells zijn ontworpen voor meer bewegingsvrijheid. Ze zijn duurzaam waterdicht, winddicht en zeer goed ademend.
De Gore-tex Pro Shell heeft een 3-laags opbouw, die bestaat uit een Gore-Tex membraan dat bevestigd is aan een sterke buitenstof en een speciaal ontwikkelde robuuste voeringstof. Het voordeel is dat er geen verschuiving van de lagen optreedt en er dus minder slijtage en een grote duurzaamheid is. De 2-laags constructie heeft het membraan aan de buitenstof gelamineerd. De binnenkant wordt beschermd door een aparte voeringstof.

Gore-Tex Productietests
Elk nieuw prototype van een Gore-Tex kledingstuk wordt door middel van zeer strenge tests in de laboratoria van Gore aan de tand gevoeld. Niet alleen het membraan wordt getest, maar ook de hele combinatie van bovenstof, isolatie en voeringstof moet onder de zwaarste omstandigheden laten zien wat het waard is. Alleen een kledingstuk dat voldoet aan de strenge eisen voor Gore-Tex producten wordt in productie genomen.
De regenkamer.
Kleding moet de Gore-Tex regentest doorstaan. De regenkamer is een testruimte voor kleding waarin diverse regencondities kunnen worden gesimuleerd. Met de speciaal gemaakt sproeiers die in de ruimte zijn geplaatst kan Gore de waterdichtheid testen bij nat weer, van een motregentje tot zware hoosbuien.
De Comforttest.
Tijdens deze test vergelijkt Gore de laboratorium resultaten met het subjectieve oordeel van gebruikers. Op die manier zorgt Gore ervoor dat de fysieke eigenschappen van Gore-Tex producten ook het beoogde fysiologische effect hebben. De kleding moet altijd prettig aanvoelen.
De Martindale test
In deze test wordt de weerstand van een weefsel tegen slijtage getest met een machine die eindeloos stevig met staalwol of schuurpapier over de stof wrijft. Afhankelijk van de vereiste sterkte kan dit enkele uren of zelfs dagen duren.
De knik- en trektest.
Lekkage na knikken en trekken bij kou kan een probleem zijn. Veel stoffen kunnen onder spanning scheuren., vooral als de temperatuur langdurig onder het vriespunt blijft. Gore-Tex laminaten doorstaan deze test urenlang en zijn daarna nog steeds duurzaam waterdicht.
Niet alleen de kwaliteit maar ook de garantie maakt Gore-Tex tot een uniek product. Kleding met Gore-tex is gedurende zijn levensduur (bij jassen zo’n 6 tot 8 jaar) onbeperkt gegarandeerd op waterdichtheid.
Bij het vragenuurtje kwam ook de vraag hoe het nu zat met het wassen van deze producten. Gore-tex producten zijn niet alleen gemaakt om lang mee te gaan maar zijn ook makkelijk te reinigen. Door het dragen verstoppen de poriën, wassen maakt het membraan weer optimaal werkend.
Een natte bovenstof kan je dag behoorlijk verpesten. De buitenlaag is dan geheel verzadigd met water, waardoor de kleding klam en vochtig aanvoelt alsof de kleding lek is.
Om te voorkomen dat de bovenstof zich volzuigt met water zijn alle Gore-Tex producten behandeld met een duurzame waterafstotende impregnatie, DWR, op de buitenste laag. DWR dringt door in de vezels en verhoogt de oppervlakte spanning van het weefsel, zodat het water druppels vormt. De levensduur van DWR is niet onbeperkt maar de waterafstotende eigenschappen van Gore-Tex shells kunnen makkelijk worden hersteld.
Was, spoel en droog de kleding volgens de instructies van de fabrikant. Door het wassen verwijder je vuil en door de warmte wordt de DWR laag weer gelijkmatig over het weefsel oppervlak verdeeld. Als water niet langer druppels vormt op gewassen en gedroogde kleding heeft de DWR laag het einde van zijn levensduur bereikt. Je kunt je kleding dan volgens de voorschriften van de fabrikant met een speciaal wasmiddel en waterafstotend middel voor buitensport kleding behandelen. Deze middelen zijn verkrijgbaar bij de buitensportwinkel. Als laatste tip gaf Nico mee dat je niet te lang moet wachten met het wassen van je Gore-Tex of Windstopper producten. Als er al een zwarte laag bij de onderkant van de mouwen zit krijg je het eigenlijk niet meer schoon en hersteld. Beter is iets vaker wassen en de juiste wasmiddelen gebruiken!

PRODUCTINFORMATIE SCHOEISEL

De twee punten waar je als eerste op let bij het kiezen van je wandelschoenen zijn:
1. het soort terrein waar je gaat lopen
2. je gewicht
Bij je gewicht gaat het dan om je eigen gewicht plus dat van je bagage. Het maakt uiteraard nogal een verschil of je loopt met een klein rugzakje met dagproviand of met een 55 liter rugzak met uitrusting voor een 8-daagse huttentocht. Dat verschil maakt dat je ook andere eisen stelt aan je schoenen.

Er zijn vier categorieën, die door de meeste fabrikanten en buitensportwinkels worden gehanteerd. Deze categorieën lopen van soepele schoenen voor lichte tochten (categorie A) tot tamelijk stijve bergschoenen die geschikt zijn voor gebruik in het hooggebergte (categorie D).
Aan de hand van het type terrein en je gewicht kies je voor schoenen in één van deze categorieën. Hieronder vind je meer informatie om je te helpen bij het kiezen van de juiste categorie.
A categorie
Dit zijn de meest soepele wandelschoenen. Ze zijn alleen geschikt voor wandelingen in een vlak of hoogstens glooiend gebied met een niet al te ruwe ondergrond. Omdat de zool en hak van soepel materiaal gemaakt zijn heeft dit type schoen een comfortabele afwikkeling en demping.
B categorie
Dit is het meest verkochte type schoen. B-schoenen geven een goede steun aan je enkels voor wandelingen in bergachtig terrein en op ruwe, ongelijke ondergronden. B-schoenen kunnen worden onderverdeeld in B1, B2 en B3.
B1 is geschikt voor wandelaars die op paden wandelen, of alleen maar af en toe daarbuiten. Wie echt het ruige gebied opzoekt, zelf wat zwaarder is of met een zware rugzak loopt, zal eerder bij B2 of B3 uitkomen. B2 en B3 schoenen hebben meestal dikker leer, een hogere schacht en een stijvere zool.
C categorie
Wie regelmatig het hooggebergte intrekt, en daarbij zware routes langs trekkershutten maakt zal waarschijnlijk uitkomen op een C schoen. Dit type schoen geeft je voeten en enkels zeer stevige steun. Ook als je iets minder ruige bergtochten maakt, maar wel met een zware rugzak loopt (meer dan 45 liter) kan een C schoen aan te raden zijn.
D categorie
Dit zijn leren of kunststof schoenen die geschikt zijn voor wandelingen in het hooggebergte waar ook klimwerk aan te pas komt. Er zijn schoenen die aangepast zijn voor verschillende activiteiten in het hoogebergte, zoals klassiek alpinisme, gecombineerd terrein of ijsklimmen. D-schoenen hebben vaak een ijzeren of kunststoffen plaat in de zool waardoor ze geschikt zijn voor voor het dragen van stijgijzers. Bij de wandelingen op deze site zul je overigens geen type D schoen nodig hebben.

Water en warmte
Nadat je bepaald hebt in welke categorie je een schoen nodig hebt kun je vervolgens je keus laten bepalen door het het klimaat waarin je gaat lopen. Denk je veel in de regen, op drassige grond of in gesmolten sneeuw te lopen, dan koop je uiteraard schoenen die goed waterdicht zijn en uitstekende waterafstotende eigenschappen hebben, want met natte voeten heb je heel snel blaren. Je kunt dan een schoen met een Goretex voering erin overwegen. Goretex geeft een goede combinatie van ventilatie en waterdichtheid. Overigens kunnen ook schoenen zonder Goretex uitstekende waterafstotende eigenschappen hebben.
Ga je in een zeer warm gebied lopen dan kun je uitkijken naar een lichter en luchtiger schoen die betere ventilatie eigenschappen heeft. Let er bij een lichtere schoen goed op of deze voldoende steun geeft. Bedenk wat erger is: warme voeten of een verstuikte enkel en je weet wat je moet kiezen.
Schoenen passen
Als je een aantal schoenen geselecteerd die goed passen bij het terrein, je gewicht en het klimaat waarin je gaat lopen, is vervolgens de pasvorm aan de beurt. Om er achter te komen of een schoen voor jou de juiste pasvorm heeft, kunt je het beste ruim de tijd nemen voor het passen van een aantal modellen en er echt een flink stuk mee lopen in de winkel.

Tips:
1. Hou er rekening mee dat tijdens een wandeling je voeten warm worden en daardoor enigszins zullen zwellen. Pas je je schoenen na een vermoeiende zwerftocht langs verschillende winkels dan zijn je voeten waarschijnlijk al enigszins gezwollen. Koop ze dan gerust goed passend: strak om je voet heen maar niet knellend. Loop je fris de winkel binnen dan is een pasvorm die iets aan de ruime kant is geen probleem, maar overdrijf het niet.
2. Neem een paar van je eigen wandelsokken mee of kies in de winkel eerst wandelsokken uit en probeer dan je nieuwe schoenen uit met die sokken aan je voeten.
3. Het gebruik van een inlegzool zou je moeten vermijden, een enkele uitzondering daargelaten. Wel is mogelijk de toepassing van een steunzool een goede zaak.

Er is een belangrijk verschil tussen die twee types zolen: een inlegzool is plat en slechts enkele millimeters dik. Een steunzool heeft een profiel, is dus op de ene plaats dikker en op de andere plaats dunner. Een steunzool draag je alleen na raadpleging en op voorschrift van een podotherapeut of een orthopedisch schoenmaker. Een echt goede steunzool wordt je ook aangemeten door deze specialisten. Aanleidingen voor jezelf om deze deskundigen te raadplegen kunnen zijn: vaak pijn in je voeten - vooral onder je voorvoet, vaak problemen met je nagels, last van je achillespezen, pijnlijke likdoorns of erg platte en holle voeten. Als tussenstap kun je een bezoekje aan een goed opgeleide pedicure overwegen.
Een uitzondering voor het toepassen van een inlegzool kan zijn als je erg dunne (lage) voeten hebt. De inlegzool maakt dan dat je voet over het gehele zooloppervlak iets omhoog gebracht wordt, waardoor de schoen beter om je voet past. De inlegzool moet dan wel onder de bestaande zool worden aangebracht, zodat de vorm van de bestaande zool blijft gehandhaafd.

Tips:
1. De betere buitensportwinkels hebben een kunstmatig bergpad of een korte keienhelling. Hiermee kun je voelen of je enkels voldoende steun hebben en of je tenen niet tegen de schoenneus komen als je bergafwaarts loopt. Je moet daar zeker een stukje op lopen of een poosje op gaan staan, ook al heb je misschien het gevoel dat je daar voor aap staat. Bedenk dat het beter is als je in de winkel ontdekt dat je blauwe tenen krijgt in die prachtige nieuwe stappers dan wanneer je wandelvakantie erdoor vergald wordt!
2. Tot slot nog een tip voor het strikken van je veters. Als je wilt voorkomen dat de veter terugslipt tijdens het strikken, sla deze dan van boven naar beneden door de haakjes. De veter houdt dan als het ware zichzelf gevangen en zal niet zo gemakkelijk meer terug schieten. Zijn de vetereinden na het leggen van een enkele strik nog te lang, leg er dan een dubbele strik in, dat voorkomt dat je over je eigen veters struikelt.

Onderhoud
Een paar goede wandelschoen kosten je een flink bedrag, wat een reden is om ze goed te onderhouden. Maar behalve dat goed onderhoud prettig is voor je portemonnee helpt het ook te voorkomen dat het leer van je schoenen uitdroogt en gaat scheuren. Je schoenen regelmatig invetten met leervet is daarvoor meestal voldoende. Goed ingevet leer blijft lekker soepel en waterafstotend, en dat loopt een stuk prettiger.
Als je eens wat extra's wilt doen dan is een behandeling met een waterafstotend middel een goed idee. Een voorbeeld van zo'n middel is Waterproofing Wax van Nikwax.

Tips:

1. Schoonmaken van je schoenen kan altijd met lauw water en een zachte borstel. Voor een echte goede schoonmaakbeurt kun je een cleaning gel gebruiken. Die trekt al het vuil uit het leer. Nikwax kun je direct gebruiken na het schoonmaken van de schoen. Omdat dit middel op waterbasis is, trekt dit ook in het leer als het nog nat is.
Bij leervet is dat niet het geval. Voordat je dat gebruikt moet je je schoenen laten drogen. Doe dat overigens niet te dicht bij een kachel, dan gaat het te snel, waardoor het leer zou kunnen scheuren. Zet je schoenen gewoon op een droge plek bij een temperatuur van 15-20 graden. Het is overigens altijd beter je schoenen te laten drogen voordat je de volgende wandeling begint.
2. Haal tijdens het drogen de binnenzolen uit je schoenen, dan drogen ze sneller. Eventueel kun je er een prop krantenpapier of toiletpapier in stoppen. Het papier absorbeert het vocht en ook dat help je schoenen sneller te laten drogen.

Onderhoud van schoenen met Gore-Tex voering
Voor het onderhoud van sommige schoenen met een Goretex voering gelden een paar speciale regels. Vraag in de winkel of dit voor jouw Goretex schoen geldt.
De werking van de stof Goretex is gebaseerd op de membraanwerking van miljoenen microscopisch dunne kanaaltjes. Een membraan is een filter dat in de ene richting iets doorlaat en in de andere richting niet. Goretex laat naar buiten toe transpiratievocht (water in dampvorm) door. Naar binnen toe laat het regendruppels (water in vloeibare vorm) juist niet door. Zo blijf je droog.
Die microscopisch kleine kanaaltjes kunnen echter wel dicht gaan zitten. Daarom kun je voor Goretex schoenen beter geen leervet gebruiken, maar een middel op waterbasis. Dat zorgt ervoor dat het ademend vermogen van de schoenen behouden blijft. Leervet kan in het materiaal trekken en daardoor de microkanaaltjes in de stof verstoppen. Dat kan de ademende werking van de stof aanzienlijk verminderen of zelfs helemaal te niet doen. Een goed onderhoudsmiddel op waterbasis is Nikwax Aqueous Wax.
De ademende werking van schoenen met Goretex voering kan overigens ook minder worden doordat de zouten uit het transpiratievocht opdrogen in de microkanaaltjes. Dat is echter gemakkelijk te verhelpen door de schoen een paar keer uit te spoelen met lauw water. De zouten lossen daarin weer op en nadat je schoenen gedroogd zijn kun je weer met goed ventilerende schoenen op pad.

Verzolen
Als je profielzolen versleten zijn kun je ze soms laten vervangen. Vraag je buitensportwinkel om advies of raadpleeg een deskundige schoenmaker, want het kan niet met alle types en fabrikaten.
Schoenen met de beroemde Vibram zolen kunnen altijd van nieuwe zolen voorzien worden, bij andere schoenen hangt het van de constructie af. Het vervangen van het gehele onderwerk, dus profielzolen en dempende tussenzolen, is ook mogelijk maar natuurlijk duurder.