NS-wandeling Arnhem-Wolfheze

Vandaag had ik een wandelafspraak met mijn vader en zijn vriendin Ankie. Omdat Hiko nog niet zijn volledige 6 weken rust had uitgezeten vanwege zijn knie had hij een dagje rust bij Harry. Tora mocht dus alleen mee!
Op het station Arnhem kwamen we elkaar tegen op de afgesproken tijd en plaats. De route had ik bij me en het miezerde, dat in park Sonsbeek aangekomen overging in echt regenen. Jan en Ankie hadden een heel regenpak aan, en ik had een regenjack met sneldrogende broek die prima voldeed. Ankie liep met haar paraplu opgestoken en mijn vader merkte fijntjes op dat het handig was, want haar regenpak werd zo niet nat. Onverstoorbaar liep Ankie echter verder.
Jan vroeg of hij iets van me kon overnemen. De hond of zo… Hij vindt het zo leuk om een hondje vast te houden; natuurlijk mocht hij het pubertje vasthouden!
We liepen door park Sonsbeek, dat een lustoord is sinds al bijna 250 jaar. Het ligt op een unieke plek en vormt de overgang tussen de stad en het omliggende land. De eerste bewoners waren boeren en molenaars die in het midden van de 18e eeuw gezelschap kregen van de gegoede burgers die zich wilden terugtrekken in de natuur, hoofdzakelijk voor de jacht of de paardrijkunst. Na verloop van tijd werden er landhuizen gebouwd, voorzien van vele ramen, zodat men vanuit iedere hoek een prachtig uitzicht had. Sinds 100 jaar is het park niet langer voorbehouden aan weinigen, maar mag iedereen er wandelen.
Vroeger stonden op de Veluwe in grote getale watermolens langs de beken. Ze werden gebruikt om koren te malen, maar ook om papier te maken. Het water om de molens aan te drijven kwam uit speciaal voor dit doel gegraven sprengen. De grond die vrijkwam werd gebruikt om de oevers van de beken te verhogen. De beken werden bekleed met klei of leem om ze waterdicht te maken. Er zijn nog slechts enkele molens over.
Het park was prachtig in de late herfstkleuren. Alleen was het ook erg nat, maar dat hoort bij november. Het ene park liep naadloos over in het andere. Via Zypendaal kwamen we bij het landgoed Warnsborn in Schaarsberg. De meest fantastische paddestoelformaties kwamen de grond uit en werden gefotografeerd.
Warnsborn heeft verschillende eigenaren gehad zoals het St. Agnietenklooster uit Arnhem en de Arnhemse burgemeester. In 1929 was het in bezit van een exploitatiemaatschappij, die er vermoedelijk villa’s op wilde bouwen. De regering heeft hier met een stem meerderheid een stokje voor gestoken (min. Ruijs de Beerenbrouck). Het terrein is toen verkocht aan het Geldersch Landschap. In de oorlog is Huis Warnsborn (hotel) afgebrand en vervangen door een nieuw gebouw. De landgoederen Lichtenbeek en Vijverbeek waren oorspronkelijk één. Ze werden doorsneden door de oude postweg richting Amsterdam. De naam Vijverbeek ontstond door de waterpartijen in dit gebied.
In mei had ik hier op twee plekken lopen dwalen om de juiste route te vinden en dat verliep nu vlekkeloos. Grappig was dat Tora duidelijk de weg kende en dat onomwonden aangaf.
We kwamen in prachtig licht bij de Airborne erebegraafplaats. Hier zijn 1754 soldaten, piloten en mariniers begraven die in de periode september 1944 (bij de Slag om Arnhem) tot april 1945 sneuvelden. Veel tijdens de oorlog verdreven bewoners hielpen bij de aanleg van het ereveld vanaf 5 juni 1945, omdat ze na de oorlog thuiskwamen in een gebied vol veldgraven. De slag om Arnhem maakte deel uit van de geallieerde operatie 'Market Garden'. Britse, Amerikaanse en Poolse luchtlandingstroepen moesten de bruggen over de rivieren vanaf de grens met België tot aan Arnhem bezetten. Het grondleger kon dan in een lange opmars via de Veluwe naar het Ruhrgebied (het industriële hart van Duitsland) doorstoten. Naar verwachting zou daardoor de oorlog voor Kerstmis 1944 beëindigd zijn. De operatie mislukte onder andere door onverwacht sterke Duitse tegenstand en communicatieproblemen.

In Oosterbeek eindigde het voor mij bekende terrein en we liepen verder richting Wolfheze.
In de Wolfhezer bossen net achter Hotel Wolfheze stond tot zondag 28 mei 2006 één van die illustere bomen in ons land met een naam: de Duizendjarige Den. Deze naam had de boom al ongeveer een eeuw. De naam berust meer op de wens van velen dan op de waarheid. In 1971 heeft men een boorspaan uit de boom gehaald om zo de jaarringen te tellen. Men telde 238 ringen, waarmee de oudste jaarring uit 1733 stamde. Echter, het centrum van de boom was hol, zodat een flink aantal jaarringen ontbraken. Uit de grootte van de holte heeft men afgeleid dat de den tussen 1600 en 1650 moet zijn ontkiemd en nu dus 356 tot 406 jaar oud zal zijn geworden. Hiermee was het waarschijnlijk de oudste Grove Den van ons land. Met een omtrek van 430 cm was het tevens de dikste. Op 28 mei ging hij ten onder aan zijn eigen gewicht. Natuurmonumenten laat de boom liggen "zodat andere planten, paddestoelen en dieren er voedsel of een schuilplek in kunnen vinden. Het zal nog vele tientallen jaren duren voordat de den is weggerot".
We liepen langs hotel Bilderberg waar al een aantal imposante en oude eiken te zien waren. Een stukje verder het bos in stonden daar de Wodanseiken. Ze zijn uniek in ons land en zo’n 450 jaar oud. Hun naam werd rond 1850 bedacht door de Oosterbeekse School van landschapsschilders, waartoe onder andere Mauve en Mesdag behoorden. Deze groep had een sterk romantische kijk op het landschap. De omgeving van Wolfheze met de grillig gevormde oude eiken langs de Wolfhezer Beek en de omringende heide komt veelvuldig voor op hun schilderijen.
We namen een afsteker en na 16 kilometer stonden we bij station Wolfheze waar de Clio van Ankie al klaarstond. We reden naar Houten, waar Harry Hiko uitliet en ik voerde beide honden. De gisteren al gemaakte hutspot met stoofvlees verorberden we met smaak. Buitenlucht geeft namelijk trek! Het was een gezellige en prachtige dag, ook al begon de wandeling nat!