Thuis
Door: Lisette
Blijf op de hoogte en volg Lisette
28 Augustus 2006 | Noorwegen, Oslo
We werden wakker in de rommelkamer van Pappa, waar we gisteren nog gestofzuigd en schoongemaakt hadden, wat stoelen en dozen met kranten opzij hadden geschoven en tussen gang en kamer een barricade voor de honden tegen de hondenharen op de slaapzak. De honden sliepen in de gang maar we konden elkaar wel zien en horen. In het pikkedonker hoorde ik ’s nachts ineens Hiko ergens op kauwen en kauwen en kauwen… Ik sprong de slaapzak uit en wat had hij gevonden? Natuurlijk, een tennisbal… Even later nog een tennisbal… Toen ik 's morgens dit boven aan Mamma vertelde zei ze:” Oh, vond hij er maar eentje? Twee? Da ’s goed, want alle kleinkinderen krijgen tennisballen hier!”
Na het ontbijt dronken we een bakkie bij Mamma en Pappa boven (de huiskamer is op de eerste verdieping) en ik werd aan een inspectie onderworpen door Mamma. Ze ging met haar hand door mijn haar en vroeg of ik het geverfd had. Nee, dus! Nou, dat mocht ook niet en ik mocht het ook niet afknippen. Dat moest ik goed in mijn oren knopen! Namelijk!
Mamma moest naar de fysiotherapeut en wij gingen de stad in. Harry had daar nog wat te doen (het ijsje testen van de nieuwe bakker!) en we gingen op pad. Nøtterøy ligt op een eiland vlak onder de stad Tønsberg. Er is voor auto’s maar een brug waarmee je in Tønsberg kunt komen en jawel: daar was weer een tolpoort. Ach ja… Har moest toch iets voor zijn ijsje over hebben!
We parkeerden de auto onder aan de stad en liepen richting marktplein.
Harry nam een ijsje en keek heel verbaasd toen ik er geen wilde. Hij nam een hap en helaas… “Nee, dit is anders! Het is wel lekker hoor, want zo krijg je ze in Nederland niet, maar die van negen jaar geleden was lekkerder. Deze hadden ze in Evje ook!”
Harry had touwens helemaal niet zo verbaasd hoeven kijken, want ik had mijn zinnen gezet op rømmegrøt in het seterkafe op de slottsfjellet. Rømmegrøt is een pap die gekookt wordt van dikke zure room, geserveerd met suiker en kaneel. Op het seterkafe werkte een Zweedse jongen die niet wilde geloven dat ik uit Nederland kwam…
Rømmegrøt blijkt niet zo maar Scandinavisch te zijn, want de jongen had er nog nooit van gehoord tot hij hier kwam werken. Het is dus echt heel erg Noors.
Recept met Nederlandse ingrediënten, in Noorwegen gebruikt men "seterrømme" als uitgangspunt:
Ingrediënten:
halve liter crème fraîche
200 ml bloem
melk
suiker
kaneel
boter
Bereidingswijze
Neem een halve liter crème fraîche en verwarm deze al roerend in een pan vermengd met enkele eetlepels bloem. Het geheel moet na een poosje roeren en verwarmen een dikke klodder worden (zonder klonten!) waar het vet uit komt borrelen.
Nu de warmte minderen maar steeds aan de kook houden, het vet met een juslepel steeds eruit scheppen en overhevelen in een juspannetje die op een theelichtje warm wordt gehouden. Steeds roeren, dan even boter eruit laten borrelen, er uit scheppen, en zo tot er bijna geen boter meer uitborrelt. Dan mengen met melk en bloem om de beurt totdat een gladde pap is verkregen, ongeveer twee keer zo veel als de oorspronkelijke klodder (of zelfs iets meer).
Serveer met flink wat suiker en kaneel erop gestrooid en een "oog" (kuil) met boter in het midden.
(de hoeveelheid vet is duidelijk uit de oude tijden waar men zwaar lichamelijk werk deed in extreme weersomststandigheden)
Niet teveel op je bord scheppen want dit ligt erg zwaar op de maag!
Bij rømmegrøt hoor je melk of limonadesiroop te drinken.
Hier wat meer info over het culinaire Noorwegen:
Met zoveel zee eromheen is Noorwegen natuurlijk het land van de vis. Er zijn vele Noorse visspecialiteiten: gerookt, gekookt, gestoofd of gemarineerd. Maar ook vlees heeft zijn plaats in de Noorse keuken gevonden. Typisch Noorse gerechten worden bereid met rendier-, eland- of lamsvlees. Het nationale gerecht is kjøttkaker. Die vleesballetjes doen wel wat denken aan de Nederlandse gehaktbal.
Op speciale wijze bereide geitenkaas heet brunost. Deze bruine, zoete kaas is buiten Noorwegen niet erg bekend, maar Noren zijn er gek op.
Gemarineerd of gedroogd vlees (spekemat) in de vorm van ham en gedroogde worstjes wordt ‘s zomers in Noorwegen veel gegeten.
Flatbrød is een flinterdunne broodsoort, gebakken van ongezuurd deeg.
Geschiedenis van de stad Tønsberg:
Tønsberg werd, volgens Snorri Sturlasson, die de oude koningssagen heeft opgetekend (en waarnaar mijn jongste kat is genoemd…) , gesticht na de slag bij Hafrsfjord. Als dit zo is dan is Tønsberg de oudste stad van Noorwegen, gesticht rond 871. In 1871 vierde de stad zijn 1000-jarig bestaan, ondanks dat er velen zijn die twijfelen aan de juistheid van deze datum door het ontbreken van andere schriftelijke bronnen. Na enkele archeologische opgravingen in de oudere delen van de stad stuitte men op nog oudere resten dan 871.
Wat historische kritiek op Snorri mag gegeven worden: hij schreef zijn koningssagen honderden jaren na 871 op!
Gedurende de middeleeuwen was Tønsberg een politiek machtscentrum in het land. Meerdere koningen woonden in de vesting Tunsberghus. Tunsberghus werd door Zweedse soldaten ingenomen en tot de grond verbrand in 1503, en na een grote stadsbrand in 1536 werd de hele stad in de as gelegd. Over honderd jaar duurde het tot de stad zich in de 16e eeuw weer hervond en een belangrijk centrum voor zeevaart en de walvisvangst werd.
In 1948 werden de provincies Vestfold en Buskerud van het bisdom Oslo gescheiden en werd Tønsberg een bisschopszetel.
Het Osebergschip, een vikingschip, werd in 1904 gevonden en opgegraven. Het schip staat in Oslo in het Vikingskipshuset tentoongesteld. Een kopie van het voorste deel staat voor het Vestfold Fylkesmuseum, het provinciaal museum.
Oseberghaugen is de opnieuw opgeworpen grafheuvel op de plaats waar ze in 1904 het vikingschip Oseberg, genoemd naar de vindplaats hebben opgegraven. De oorspronkelijke heuvel werd in 834 gemaakt. Na de opgraving van het schip bleef de plaats openliggen tot in 1948. In dat jaar is door archeoloog Anton Wilhelm Brøgger de heuvel gereconstrueerd.
De heuvel was een graf van iemand van aanzien. Er waren twee vrouwen begraven, een van 25 tot 40 jaar en een van ongeveer 70 jaar. Er werden behalve het schip ook een strijdwagen, een weefgetouw, 15 paarden en nog wat andere voorwerpen gevonden.
Tegenwoordig is het dus een nep-heuvel zonder boot er onder, dus mocht je die kant op willen weet je dat vast.
De Vikingen geloofden in een leven na de dood. Daarom begroeven ze hun doden dan ook met de spullen die ze in het 'Walhalla' ( het hiernamaals) nodig zouden hebben. Het 'Walhalla' was de legendarische hal van gesneuvelde krijgers.
De dingen die ze meekregen in hun graf gaven ook aan of de doden rijk en machtig waren geweest.
Rijke kooplieden, beroemde krijgers, dorpshoofden, en later ook koningen lieten zich ‘begraven’ met hun schip. De Vikingen zagen de dood namelijk als een reis.
Ze werden op hun schip opgebaard en kregen vervolgens alles mee voor hun reis naar het ‘Walhalla’: huisraad, wapens, eten, edelstenen en soms zelfs een slavin en huisdieren, die hiervoor gedood werden. De slavin zou hem gezelschap houden op zijn reis naar het 'Walhalla' en tijdens zijn verblijf daar. Het schip werd vervolgens:
• óf de zee opgestuurd,
• óf op het vasteland verbrand,
• óf in een grafheuvel begraven.
We hebben rondgelopen met onze volle buiken (Har was met ijs en ik met rømmegrøt gevuld en dat is machtig spul…) over de Slottsfjellet met prachtig uitzicht, en daarna nog over de met terrasjes volgebouwde “bryggen”, oftewel steiger van de stad waar veel terrasjes zijn.
De ochtend was al nat begonnen en we hadden nu een uurtje geluk dat het net even droog was. Nu werd de lucht donkergrijs en het begon te regenen.
We besloten naar Verdens Ende te gaan. Dat betekent “einde van de wereld” en ligt op een eiland ten zuiden van Nøtterøy, Tjøme.
De ruitenwissers deden hun werk. Maar goed dat we nu geen tent hoefden op te zetten! Het vooruitzicht naar een droog huis was zeer aanlokkelijk, maar toch wilde ik een blik op het einde van de wereld werpen. Na een natte autorit kwamen we bij de parkeerplaats bij Verdens Ende.
Nou, hier leek het meer het begin van de hel, zo was het aan het spoken. Hiko keek me aan van “Moet ik echt de auto uit? Maar het is nat buiten en niet zo’n beetje ook!” Hij leek aan mijn verstandelijke vermogens te twijfelen.
De regen kwam met bakken uit de hemel en de lucht was grijs, en het zeewater donkergrijs. Harry liep ondanks het weer toch even mee buiten en deed zijn paraplu omhoog. Hoeoeoeiiiii! Daar zat hij binnenstebuiten… Gelukkig was er verder niemand daar die de veelkleurige plu wanhopige pogingen zag doen om Har droog te houden. Hij vluchtte de auto in en ik liet Kaat nog even uit.
Als het hier mooi weer is kun je er prachtige foto’s maken!
Er is daar een oude vuurtoren die echt op zijn primitief is: een vuurkorf aan een soort hengel in de lucht, die van ver af herkenbaar was voor de schepen.
Helemaal uitgewaaid kwamen we terug bij de familie Hannevig. Daar gaf ik de honden eten en hielp ik mamma met het eten klaarmaken. Ze had als voorgerecht grote roze garnalen die nog gepeld moesten worden. Harry is nog niet zo snel en hij kreeg van haar kant en klaar gepelde garnalen op zijn bord geschoven!
Daarna in de schil gekookte aardappelen met knapperig gebakken makreel en een “Lisett-salat”.
’s Avonds hebben we nog gezellig gekletst en wat gedronken. Mamma zat op haar praatstoel en vertelde allemaal verschrikkelijke sneeuwverhalen.
Verder werd er een boom opgezet over de tolpoorten, die de automobilisten tot waanzin drijft.
Een dag is eigenlijk te kort, maar ik ben heel blij dat ik hier geweest ben!!!
Benieuwd naar hoeveel tennisballen Hiko vannacht zou opduikelen kropen we in onze slaapzak en na even kletsen viel Harry plotseling in slaap.
Na het ontbijt dronken we een bakkie bij Mamma en Pappa boven (de huiskamer is op de eerste verdieping) en ik werd aan een inspectie onderworpen door Mamma. Ze ging met haar hand door mijn haar en vroeg of ik het geverfd had. Nee, dus! Nou, dat mocht ook niet en ik mocht het ook niet afknippen. Dat moest ik goed in mijn oren knopen! Namelijk!
Mamma moest naar de fysiotherapeut en wij gingen de stad in. Harry had daar nog wat te doen (het ijsje testen van de nieuwe bakker!) en we gingen op pad. Nøtterøy ligt op een eiland vlak onder de stad Tønsberg. Er is voor auto’s maar een brug waarmee je in Tønsberg kunt komen en jawel: daar was weer een tolpoort. Ach ja… Har moest toch iets voor zijn ijsje over hebben!
We parkeerden de auto onder aan de stad en liepen richting marktplein.
Harry nam een ijsje en keek heel verbaasd toen ik er geen wilde. Hij nam een hap en helaas… “Nee, dit is anders! Het is wel lekker hoor, want zo krijg je ze in Nederland niet, maar die van negen jaar geleden was lekkerder. Deze hadden ze in Evje ook!”
Harry had touwens helemaal niet zo verbaasd hoeven kijken, want ik had mijn zinnen gezet op rømmegrøt in het seterkafe op de slottsfjellet. Rømmegrøt is een pap die gekookt wordt van dikke zure room, geserveerd met suiker en kaneel. Op het seterkafe werkte een Zweedse jongen die niet wilde geloven dat ik uit Nederland kwam…
Rømmegrøt blijkt niet zo maar Scandinavisch te zijn, want de jongen had er nog nooit van gehoord tot hij hier kwam werken. Het is dus echt heel erg Noors.
Recept met Nederlandse ingrediënten, in Noorwegen gebruikt men "seterrømme" als uitgangspunt:
Ingrediënten:
halve liter crème fraîche
200 ml bloem
melk
suiker
kaneel
boter
Bereidingswijze
Neem een halve liter crème fraîche en verwarm deze al roerend in een pan vermengd met enkele eetlepels bloem. Het geheel moet na een poosje roeren en verwarmen een dikke klodder worden (zonder klonten!) waar het vet uit komt borrelen.
Nu de warmte minderen maar steeds aan de kook houden, het vet met een juslepel steeds eruit scheppen en overhevelen in een juspannetje die op een theelichtje warm wordt gehouden. Steeds roeren, dan even boter eruit laten borrelen, er uit scheppen, en zo tot er bijna geen boter meer uitborrelt. Dan mengen met melk en bloem om de beurt totdat een gladde pap is verkregen, ongeveer twee keer zo veel als de oorspronkelijke klodder (of zelfs iets meer).
Serveer met flink wat suiker en kaneel erop gestrooid en een "oog" (kuil) met boter in het midden.
(de hoeveelheid vet is duidelijk uit de oude tijden waar men zwaar lichamelijk werk deed in extreme weersomststandigheden)
Niet teveel op je bord scheppen want dit ligt erg zwaar op de maag!
Bij rømmegrøt hoor je melk of limonadesiroop te drinken.
Hier wat meer info over het culinaire Noorwegen:
Met zoveel zee eromheen is Noorwegen natuurlijk het land van de vis. Er zijn vele Noorse visspecialiteiten: gerookt, gekookt, gestoofd of gemarineerd. Maar ook vlees heeft zijn plaats in de Noorse keuken gevonden. Typisch Noorse gerechten worden bereid met rendier-, eland- of lamsvlees. Het nationale gerecht is kjøttkaker. Die vleesballetjes doen wel wat denken aan de Nederlandse gehaktbal.
Op speciale wijze bereide geitenkaas heet brunost. Deze bruine, zoete kaas is buiten Noorwegen niet erg bekend, maar Noren zijn er gek op.
Gemarineerd of gedroogd vlees (spekemat) in de vorm van ham en gedroogde worstjes wordt ‘s zomers in Noorwegen veel gegeten.
Flatbrød is een flinterdunne broodsoort, gebakken van ongezuurd deeg.
Geschiedenis van de stad Tønsberg:
Tønsberg werd, volgens Snorri Sturlasson, die de oude koningssagen heeft opgetekend (en waarnaar mijn jongste kat is genoemd…) , gesticht na de slag bij Hafrsfjord. Als dit zo is dan is Tønsberg de oudste stad van Noorwegen, gesticht rond 871. In 1871 vierde de stad zijn 1000-jarig bestaan, ondanks dat er velen zijn die twijfelen aan de juistheid van deze datum door het ontbreken van andere schriftelijke bronnen. Na enkele archeologische opgravingen in de oudere delen van de stad stuitte men op nog oudere resten dan 871.
Wat historische kritiek op Snorri mag gegeven worden: hij schreef zijn koningssagen honderden jaren na 871 op!
Gedurende de middeleeuwen was Tønsberg een politiek machtscentrum in het land. Meerdere koningen woonden in de vesting Tunsberghus. Tunsberghus werd door Zweedse soldaten ingenomen en tot de grond verbrand in 1503, en na een grote stadsbrand in 1536 werd de hele stad in de as gelegd. Over honderd jaar duurde het tot de stad zich in de 16e eeuw weer hervond en een belangrijk centrum voor zeevaart en de walvisvangst werd.
In 1948 werden de provincies Vestfold en Buskerud van het bisdom Oslo gescheiden en werd Tønsberg een bisschopszetel.
Het Osebergschip, een vikingschip, werd in 1904 gevonden en opgegraven. Het schip staat in Oslo in het Vikingskipshuset tentoongesteld. Een kopie van het voorste deel staat voor het Vestfold Fylkesmuseum, het provinciaal museum.
Oseberghaugen is de opnieuw opgeworpen grafheuvel op de plaats waar ze in 1904 het vikingschip Oseberg, genoemd naar de vindplaats hebben opgegraven. De oorspronkelijke heuvel werd in 834 gemaakt. Na de opgraving van het schip bleef de plaats openliggen tot in 1948. In dat jaar is door archeoloog Anton Wilhelm Brøgger de heuvel gereconstrueerd.
De heuvel was een graf van iemand van aanzien. Er waren twee vrouwen begraven, een van 25 tot 40 jaar en een van ongeveer 70 jaar. Er werden behalve het schip ook een strijdwagen, een weefgetouw, 15 paarden en nog wat andere voorwerpen gevonden.
Tegenwoordig is het dus een nep-heuvel zonder boot er onder, dus mocht je die kant op willen weet je dat vast.
De Vikingen geloofden in een leven na de dood. Daarom begroeven ze hun doden dan ook met de spullen die ze in het 'Walhalla' ( het hiernamaals) nodig zouden hebben. Het 'Walhalla' was de legendarische hal van gesneuvelde krijgers.
De dingen die ze meekregen in hun graf gaven ook aan of de doden rijk en machtig waren geweest.
Rijke kooplieden, beroemde krijgers, dorpshoofden, en later ook koningen lieten zich ‘begraven’ met hun schip. De Vikingen zagen de dood namelijk als een reis.
Ze werden op hun schip opgebaard en kregen vervolgens alles mee voor hun reis naar het ‘Walhalla’: huisraad, wapens, eten, edelstenen en soms zelfs een slavin en huisdieren, die hiervoor gedood werden. De slavin zou hem gezelschap houden op zijn reis naar het 'Walhalla' en tijdens zijn verblijf daar. Het schip werd vervolgens:
• óf de zee opgestuurd,
• óf op het vasteland verbrand,
• óf in een grafheuvel begraven.
We hebben rondgelopen met onze volle buiken (Har was met ijs en ik met rømmegrøt gevuld en dat is machtig spul…) over de Slottsfjellet met prachtig uitzicht, en daarna nog over de met terrasjes volgebouwde “bryggen”, oftewel steiger van de stad waar veel terrasjes zijn.
De ochtend was al nat begonnen en we hadden nu een uurtje geluk dat het net even droog was. Nu werd de lucht donkergrijs en het begon te regenen.
We besloten naar Verdens Ende te gaan. Dat betekent “einde van de wereld” en ligt op een eiland ten zuiden van Nøtterøy, Tjøme.
De ruitenwissers deden hun werk. Maar goed dat we nu geen tent hoefden op te zetten! Het vooruitzicht naar een droog huis was zeer aanlokkelijk, maar toch wilde ik een blik op het einde van de wereld werpen. Na een natte autorit kwamen we bij de parkeerplaats bij Verdens Ende.
Nou, hier leek het meer het begin van de hel, zo was het aan het spoken. Hiko keek me aan van “Moet ik echt de auto uit? Maar het is nat buiten en niet zo’n beetje ook!” Hij leek aan mijn verstandelijke vermogens te twijfelen.
De regen kwam met bakken uit de hemel en de lucht was grijs, en het zeewater donkergrijs. Harry liep ondanks het weer toch even mee buiten en deed zijn paraplu omhoog. Hoeoeoeiiiii! Daar zat hij binnenstebuiten… Gelukkig was er verder niemand daar die de veelkleurige plu wanhopige pogingen zag doen om Har droog te houden. Hij vluchtte de auto in en ik liet Kaat nog even uit.
Als het hier mooi weer is kun je er prachtige foto’s maken!
Er is daar een oude vuurtoren die echt op zijn primitief is: een vuurkorf aan een soort hengel in de lucht, die van ver af herkenbaar was voor de schepen.
Helemaal uitgewaaid kwamen we terug bij de familie Hannevig. Daar gaf ik de honden eten en hielp ik mamma met het eten klaarmaken. Ze had als voorgerecht grote roze garnalen die nog gepeld moesten worden. Harry is nog niet zo snel en hij kreeg van haar kant en klaar gepelde garnalen op zijn bord geschoven!
Daarna in de schil gekookte aardappelen met knapperig gebakken makreel en een “Lisett-salat”.
’s Avonds hebben we nog gezellig gekletst en wat gedronken. Mamma zat op haar praatstoel en vertelde allemaal verschrikkelijke sneeuwverhalen.
Verder werd er een boom opgezet over de tolpoorten, die de automobilisten tot waanzin drijft.
Een dag is eigenlijk te kort, maar ik ben heel blij dat ik hier geweest ben!!!
Benieuwd naar hoeveel tennisballen Hiko vannacht zou opduikelen kropen we in onze slaapzak en na even kletsen viel Harry plotseling in slaap.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
